استاد هادی سروش: اصل «پیاده روی در مسیر زیارت امام حسین (ع)» محل تردید نیست

شفقنا- استاد هادی سروش گفت: پیاده روی در مسیر زیارت امام حسین (ع) یک پدیده من درآوردی نیست! بلکه بنابر نقل کتاب کامل الزیارات، پیاده روی به سوی قبر اباعبدالله (ع) هزار حسنه به همراه دارد. ”

به گزارش شفقنا، حجت الاسلام و المسلمین هادی سروش در هیئت انصار المهدی تهران گفت: اسلام دین محبت است و مکتب تشیّع مکتب عاشقی است.

رابطه شیعه با رهبران الهی اش بر اساس رابطه محبت و عشق است

وی گفت: در طول بیش از هزار سال کسی نتوانسته رابطه شیعه با رهبران الهی اش را با هر گونه شبهه ای تخریب کند چون رابطه رابطه محبت و عشق حقیقی است و رابطه محب و محبوب؛ یک رابطه خاص و ویژه است که بین خدا و عبدش و نیز بین رهبران الهی با عاشقانش که متکی به هدایت و پرورش روحانی است شکل میگیرد و ناگسستنی است.

سروش بیان کرد: در خصوص رابطه پیامبر با پیروان در قرآن تعبیر ویژه ای شده است که آن رابطه متکی بر محبت و علاقه است که به جذبه های درونی است؛ قرآن در سوره مبارکه آل عمران آیه ۳۱ می فرماید: “قُل إِن كُنتُم تُحِبّونَ اللَّهَ فَاتَّبِعوني يُحبِبكُمُ اللَّهُ وَيَغفِر لَكُم ذُنوبَكُم ۗ وَاللَّهُ غَفورٌ رَحيمٌ.” این آیه در خصوص پیامبر قابل دقت است. و مکرر این روایت را شنیدیم که ائمه (ع) فرمودند: “هل الدین الا الحب”

استاد حوزه گفت: ما حقیقتی به نام عشق داریم که عامل زنده بودن این مکتب است و توانسته عمیق ترین وصلتِ بین ما و ائمه (ع) برقرار سازد و کافی است شما اسلام و شیعه را چه مکاتب الهی، چه مکاتب غیر الهی در این موضوع مقایسه می‌کنید. به واقعیت بگویم که این حرکت عظیم در عزای سیدالشهداء چه در عاشورا و چه در اربعین که متکی به این رابطه ی عاشقانه ی ما با اهل بیت (ع) است قابل ارزیابی دیگران نیست! مگر مادری که مادر نشده و فرزند ندارد، می تواند رابطه عشق مادر به فرزند را درک کند؟! حال آنان بیرون از مکتب عشق شیعه و امام حسین (ع) نشسته اند و می خواهند حال عاشقان در خصوص پیاده روی اربعین مثلا، درک کنند چنین است.

پیاده روی به سوی حرم امام حسین(ع)

استاد سروش گفت: پیاده روی در مسیر زیارت امام حسین (ع) یک پدیده من درآوردی نیست! بلکه بنابر نقل کتاب کامل الزیارات به روایت ابی صامت از امام صادق (ع) است که فرمود: “من اتی قبر الحسین ماشیا .. / پیاده روی بسوی قبر اباعبدالله (ع) هزار حسنه و محو هزار سئیه و رفعت بر مدار هزار درجه را به همراه دارد. ” پس اصل پیاده روی محل تردید نیست.

هزینه زیارت و هزینه امور خیریه

وی ادامه داد: وقتی این رابطه محب و محبوب برای آنانکه بیرون از وادی عشق هستند قابل تصدیق نباشد، ایجاد شبهه می‌شود. مثلا می گویند؛ چرا این هزینه عظیم در این مسیر را برای مستمندان خرج نمی کنند! عافل از اینکه هیچ کار خیری بخاطر کار خیر دیگر نباید تعطیل شود، هرچی جای خویش نیکوست، بله نمی توان مستحب را بر واجب ترجیح دهیم و غلط است اما مستحب بر مستحب هیچ ترجیهی ندارد و ملاک در مستحب به خواسته و سلیقه و کسب درجات قُرب شخص انجام دهنده است. این شبهات جدید نیست، آیت الله مطهری ۵۰ سال پیش چنین می گفت؛ “شبهه می‌کنند که چرا پولت را خرج کربلا و زیارت می کنی؟! برو کار خیر انجام بده، درمانگاه و مدرسه بساز .. اینان توجه ندارند که این شخص با رفتن به زیارت امام حسین یا امیرالمؤمنین و یا رسول الله یک حال روحی پیدا میکند که وقتی برگشت با علاقه و شدت بیشتر، همان کار نیک را انجام می‌دهد.”

آسیب شناسی زیارت و مقدمات آن بر اساس فقه

سروش در ادامه تصریح کرد: بله، زیارات مانند هر عملی مبتنی بر معیارهای فقهی و معرفتی است و باید آسیب شناسی شود‌. اما اگر مشکلی در زیارت و فرد باشد باید این مشکل بررسی و حل شود. و حرف اول در این موضوع مال حلال است که در غیر از آن نمیتواند هزینه سفر را بصورت درست پوشش دهد.

وی گفت: امام صادق (ع) در عین حال که تشویق به زیارت می کند، اما -طبق نقل کتاب کامل الزیارات- می‌فرمایند : “لا تزورون خیر من تزورون” یعنی؛ بعضی افراد اگر زیارت نروند بهتر است از این که زیارت بروند! این سخن امام ششم هنگامی بود که به ایشان خبر رسید بعضی در این سفر زیارتی هم و غم شان غذا و شکم است و سفره های رنگین آماده میکنند! در روایت دیگری در همان کتاب شریف است امام صادق (ع)‌ از جمله آسیب های زیارت؛ ریاکاری و خوش گذرانی و باطل گرایی را نام برده اند.

یک اشتباه فردی نمی تواند یک برنامه معنوی را باطل کند

سروش گفت: همانطوریکه ندیدنِ آسیب های زیارت یک خلاف است، دیدنِ یک آسیب و سرایت دادنِ آن به کل یک مناسک عبادی و معنوی هم اشتباه است و کار درستی نیست. برای مثال عرض کنم؛ اگر وارد مسجد و یا یک مجموعه خیر و معنوی شویم و یک فرد را بشناسیم که خلاف کار است، آیا درست است بر کل آن مجموعه خط قرمز بکشیم؟!
با محبت راستین و عشق حقیقی میتوان در جمع اصحاب خاص ائمه جای گرفت.

استاد حوزه گفت: عرض شد که اساس دین محبت است و این اساس باید تقویت و باید حفظ شود و نباید با ورود چند شبهه ما از این حقیقت معنوی دست بر داریم. واقعا در حقیقت و کاربرد این عشق توجه داشته باشیم تا روزنه های عظیم معرفتی بر دلهای ما گشوده می شود.

وی اضافه کرد: یکی از حقایق مهم که در ریشه در روایت ها و بیانات معصومین (ع) دارد این است که همگونی در اعتقاد و رفتار با انگیزه معنوی انسان را به اصحاب ائمه ملحق میکند و این حقیقت یک مسئله ای در غایت اهمیت است.
در خطبه ۱۲ نهج‌البلاغه است که جنگ جمل تمام شد و فردی به امیر المؤمنین عرض کرد؛ ای کاش آن دوست عزیزمن در این جمع بود و به این فیض پیروزی می‌رسید. امیرالمؤمنین (ع) فرمود: آیا او مانند تو به آنچا معتقدی معتقد است و به دل و جان پذیرفته؟ آن شخص عرض کرد: بله. امام علی (ع) فرمود؛ پس آن دوستت با ما بود و دوبار تاکید نمودند که او با ما بود؛ قد شهدنا معنا لقد شهدنا معنا.

سروش اظهار داشت: نکته این است که وقتی رابطه بین انسان و رهبر الهی اش بر اساس محبت و عاشقانه شد، اگر عاشق حضور زمانی هم نداشته باشد اما محبوب و معشوق او آغوش باز می‌کند و عاشق را بخود ملحق می کند.

هادی سروش در پایان گفت: سخنان شیخ الرئیس بوعلی سینا در اواخر کتاب الاشارات بسیار در خور توجه است. این حکیم بزرگ اسلامی می گوید؛ آنجا که عشق حقیقی باشد، جذبه عشق واقعی اتصال با معشوق پیدا می کند و معشوق آن عاشق حقیقی را می‌بیند و او را به حضور پذیرفته و به آغوش می‌کشد. ما بارها خوانده ایم؛ “یا لیتنی کنت معکم فافوز معکم فوزا عظیما”، بر مبنای خطبه ۱۲ نهج البلاغه انشاء الله برای محبان راستین این مقام محقق است