: ۵ اردیبهشت ۱۴۰۱ | ساعت : ۰۰:۲۴ | کد خبر : ۱۳۵۹۲۲۷ | پرینت

نکاتی از جزء بیست و یکم قرآن؛ «وقتی از سیره پیامبر(ص) فاصله ایجاد شود، با جهالت تمسک به آیه شده و سر مظلومی بریده می شود»: نوشتاری از استاد هادی سروش

شفقنا- حجت‌الاسلام والمسلمین هادی سروش در نوشتاری به نکاتی از جزء بیست و یکم قرآن اشاره کرد و آورد:

۱ ) در مذمت جدال

لا تُجادِلُوا أَهْلَ الْکِتابِ إِلاَّ بِالَّتي هِيَ أَحْسَنُ .. (عنکبوت /۴۶)
این آیه در نفی و زشتی و مذمت جدال است. جدال غیر از درگیری و دعواست، جدال یعنی گفتگوی تیز و خصمانه و طولانی.

خدمت امام صادق (ع) سخن از این شد که پیامبر اکرم (ص) و ائمّه (ع) از بحث و مناظره دینی نهی کرده‌اند. ایشان فرمود: «به طور کلی نهی نکرده‌اند آنچه مورد نهی قرار گرفته، جدال و بحث و مناظره‌ایست که از طریق احسن نباشد. [احتجاج / ۲۱]

جدال: اولاً نفسِ انسان را بد عادت می کند و بعد از مدتی دیگر کلامی را، از کسی قبول نمی کند.

و ثانیاً چون در جدال انسان همواره دنبال جواب دادنِ به طرف مقابل است، نمی تواند خوب روی گفتار شنیده فکر و دقت داشته باشد و از اینجاست که حق و ناحق گفتاریش زیاد می شود.

و ثالثاً محبت ها و عُلقه ها را محو می کند و باعث دشمنی می شود.

و رابعاً ابهت و شخصیت انسان را می شکند.

حیف که خانواده های ما با این همه خوبی و برکات، صحنه جدال شود، خواه بحث های خانوادگیِ مضّر و خواه بحث های سیاسیِ بی فائده باشد.

۲ ) آثار ازدواج صحیح و چرا اینقدر طلاق؟

وَمِنْ آیَاتِهِ أَنْ خَلَقَ لَكُم مِّنْ أَنفُسِكُمْ أَزْوَاجًا لِّتَسْكُنُوا إِلَیْهَا وَجَعَلَ بَیْنَكُم مَّوَدَّةً وَرَحْمَةً إِنَّ فِی ذَلِكَ لَآیَاتٍ لِّقَوْمٍ یَتَفَكَّرُونَ؛ از نشانه‌هاى خدا اين كه همسرانى از جنس خودتان براى شما آفريد تا در كنار آنان آرامش يابيد و در ميانتان محبّت‌‌ و رحمت قرار داد، به يقين در اين نشانه‌هايى است براى گروهى كه تفكّر مى‌كنند. (روم،۲۱)

اُنس بین زوجین یک مسئله ماورایی است؛ امام کاظم (ع) فرمود: حضرت رسول (ص) به بنت جحش فرمود: «دایی تو حمزه کشته شد».

وی کلمه‌ی استرجاع بر زبان جاری کرد و گفت: «او را در راه خدا حساب می‌کنم». بار دیگر فرمود: «برادرت کشته شد». باز استرجاع گفت و اظهار داشت: «او را به حساب خداوند می‌گذارم». مرتبه‌ی سوّم فرمود: «شوهرت کشته شد». در این‌ هنگام دست خود را روی سرش گذاشت و گریه کرد. پیغمبر اکرم (ص) فرمود: «هیچ‌کس در نزد زن به‌اندازه‌ی شوهر اهمیّت ندارد». [کافی، ج۵، ص۵۰۶]

قرآن علت ازدواج مثبت و صحیح را در برقرار شدن آرامش زوجین؛ زن وشوهر میداند.
نگاه کنیم ببینیم آیا ما در خانه آرامش داریم یا نه؟
امیدوارم داشته باشیم.

در این آیه، سخن دیگر خدای متعال این است که؛ بعد از ازدواج؛ بین زوجین محبت و دوستی برقرار می شود.
متاسفم که «آمار طلاق» در جامعه ما چیز دیگری در کنار گوش ما می گوید!
چرا؟
بله؛ شاید در یک ازدواج نا موفق، تناسب و هم گون بودن طرفین رعایت نشده باشد، اما به عقیده ما، مشکل در «دوست نداشتن ها» ست.

متاسفانه دیده می شود برخی از پسران و دختران ما که با یک امیدی ازدواج می کنند بعد از مدتی، نسبت به هم «زده» می شوند! آیا بخاطر ارتباطات بیرونی است؟ آیا بخاطر مشکلات اقتصادی است؟ آیا بخاطر استفاده از فضای مجازی است؟ آیا بخاطر بزرگترهای طرفین است؟ آیا بخاطر بدگمانی هاست؟ آیا بخاطر توقعات بی حد است؟ آیا بخاطر مسئولیت نشناسی هاست؟ و آیا…..

بله؛ ممکن است. پس زودتر چاره کنیم. چون ازدواج در دستگاه خلقت، بین هر آدمی و با هر دین و ملیتی که  باشد، ساخته شده بر آرامش و محبت است.

۳ ) تکفیری ها و داعشی ها بویی از رسول الله را درک نکرده اند!

لَقَدْ كانَ لَكُمْ في رَسُولِ اللهِ أُسْوَةٌ حَسَنَةٌ لِمَنْ كانَ يَرْجُوا اللهَ وَ الْيَوْمَ الْآخِرَ وَ ذَكَرَ اللهَ كَثيراً ؛ به يقين براى شما در زندگى پيامبر خدا سرمشق نيكويى بود، براى آن‌ها كه اميد به رحمت خدا و روز بازپسين دارند و خدا را بسيار ياد مى‌كنند.[احزاب/۲۱]

روشن است که قرآن شریف اساس دین است و آموزه های آن اصیل است اما این یک بخش از مسئله دین و دین داری است. چون بخش دیگر دین؛ رسول الله (ع) و عترت اوست. برای ابطال این گمان که «قرآن ما را کافی است» قرآن در جای بجا سور و آیات؛ رسول الله (ص) را مطرح می فرماید.

مشکل امروز تکفیری ها و داعش همان مشکل دیروز وهابیت است و مشکل همه اینان بازگشت به سقیفه دارد که رسول الله (ص) حذف شد و کسی حق ذکر و بیان یک حدیث از رسول الله (ص) نداشت. بله وقتی از سیره رسول الله(ص) فاصله ایجاد شود با جهالت تمسک به آیه می شود و سر مظلومی بریده می شود و جنایتکارِ این جنایت گمان می کند بعد از مرگ مهمان رسول الله (ص) است!

باری؛ روش علمی و عبادی و زندگی و زعامت رسول الله، نمونه و اسوه و الگو و معیار است.
ما موظیفیم در دین و اخلاق و آداب؛ با نگاه دقیق آن رسول خدا را نگاه کنیم و درس بگیریم و در حیات خود الگو قرار دهیم.

سه نمونه در زمینه شریعت و اخلاق فردی و اخلاق حکومتی خاتم الانبیاء را تامل کنید؛

۱ – در خبرى آمده است كه پيغمبر (ص) به مسلمانان دستور دادند در سفر روزه نگيرند، ولى عده‏اى از روى خشك مقدسى همچنان روزه مى‏گرفتند. حضرت از اين رفتار مردم به خشم آمده، همان طور كه روى شترشان بودند، ظرف آب را سركشيده و فرمودند: اى خطاكاران، افطار كنيد؟ افطروا يا معشر العصاة. (تهذيب الاثار ج ۱، ص ۹۲)

۲ – ﺳﺎﺭه، ﺩﻭ ﺳﺎﻝ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺟﻨﮓ ﺑﺪﺭ ﺍﺯ ﻣﮑﻪ ﺑﻪ ﻣﺪﯾﻨﻪ ﺁﻣﺪ ﻭ ﻧﺰﺩ ﭘﯿﺎﻣﺒﺮ ﺍﮐﺮﻡ ﺭﻓﺖ. ﭘﯿﺎﻣﺒﺮ(ص) ﺑﻪ ﺍﻭ ﻓﺮﻣﻮﺩ: ﻣﺴﻠﻤﺎﻥ ﺷﺪه‌ﺍﯼ؟ ﻧﻪ ﺑﺮﺍﯼ ﻗﺒﻮﻝ ﺩﯾﻦ ﺍﺳﻼﻡ ﺑﻪ ﻣﺪﯾﻨﻪ ﺁﻣﺪهﺍﯼ؟ ﻧﻪ ﭘﺲ ﺑﺮﺍﯼ ﭼﻪ ﺁﻣﺪهﺍﯼ؟ ﺷﻤﺎ همیشه ﺑﺮﺍﯼ ﻣﺎ ﭘﻨﺎه ﻭ ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻥ ﺑﻮﺩﯾﺪ، ﺍﮐﻨﻮﻥ ﻣﻦ ﭘﺸﺘﯿﺒﺎنی ﻧﺪﺍﺭﻡ ﻭ ﻧﯿﺎﺯﻣﻨﺪ ﺷﺪهﺍﻡ، ﺁﻣﺪهﺍﻡ ﺗﺎ ﺑﻪ ﻣﻦ ﮐﻤﮏ ﮐﻨﯿﺪ؛ نه جامه‌ای دارم، نه مرکبی و نه پولی که زندگی ام را بگذرانم. ﺗﻮ ﮐﻪ در مکه روزگاری ﺁﻭﺍﺯهﺧﻮﺍﻥِ ﺟﻮﺍﻧﺎﻥ ﺑﻮﺩﯼ، ﭼﻄﻮﺭ شد که ﻣﺤﺘﺎﺝ ﺷﺪﯼ؟ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺟﻨﮓ ﺑﺪﺭ ﮐﺴﯽ ﺑﺮﺍﯼ ﺁﻭﺍﺯهﺧﻮﺍﻧﯽ سراغ من نمی‌آید، فراموش خاص و عام شده‌ام، به سختی زندگی می‌کنم. ﭘﯿﺎﻣﺒﺮ (ص) ﺑﻪ ﺧﺎﻧﺪﺍﻥ ﺧﻮﺩ ﺩﺳﺘﻮﺭ ﺩﺍﺩﻧﺪ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺁﻥ ﺯﻥ ﮐﻤﮏ ﮐﻨﻨﺪ. ﺁﻧﺎﻥ ﮐﻤﮏ ﮐﺮﺩﻧﺪ ﻭ ﺑﻪ ﺍﻭ ﺟﺎﻣﻪ ﻭ ﻣﺮﮐﺐ ﻭ ﭘﻮﻝ ﺩﺍﺩﻧﺪ.

۳ – وقتی رسول الله (ص) شنید خالدبن ولید با حمله به شهر و خانه افراد به جرم مسلمان نبودن حمله برده و غارت و تعدی داشته! حضرت (ص) گریه کرد و از خدای متعال طلب مغفرت نمود و امام علی (ع) را برای بررسی اوضاع و جبران خسارت های وارده به آن منطقه اعزام نمود.

انتهای پیام